Πρωτάθλημα Α΄ Εθνικής, ένα πανηγύρι που πλησιάζει στο τέλος του

Γράφει ο Ηλίας Παναγούλιας

Αυτό το σαββατοκύριακο ολοκληρώνονται τα δύο κορυφαία διασυλλογικά πρωταθλήματα σκακιού, το Ρωσικό και το Γερμανικό. Και τα δύο γίνονται με τη συμμετοχή πολλών κορυφαίων σκακιστών και συγκεντρώνουν τα φώτα της σκακιστικής δημοσιότητας στις περισσότερες ευρωπαϊκές και όχι μόνο χώρες. Την ίδια ώρα οι ψίθυροι για την μη πραγματοποίηση του αντίστοιχου ελληνικού πρωταθλήματος φέτος αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο δυνατοί.

Τα τελευταία χρόνια το διασυλλογικό πρωτάθλημα της Α΄ Εθνικής έχει εξελιχθεί σε ένα μεγάλο πανηγύρι (για άλλους με την καλή έννοια της λέξης και για άλλους με την υποτιμητική της). Οι συνεχείς αλλαγές τόσο στο σύστημα των αγώνων όσο και στις συνθέσεις των ομάδων όμως δύσκολα μπορούν να πείσουν ότι αποτελούσαν μέρος κάποιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής. Μέχρι και το 2004 οι αγώνες διεξάγονταν με δεκαμελείς συνθέσεις (5 γενικές, 1 γυναικεία και 4 νεανικές). Από την επόμενη χρονιά προστίθενται δύο ακόμα αναπτυξιακές (νεανικές) σκακιέρες και πλέον οι ομάδες εκτός από τους ισχυρούς GM και IM έχουν σαν μεταγραφικούς στόχους και τους δωδεκάχρονους εκκολαπτόμενους διαδόχους τους. Το 2007 η μείωση της επιχορήγησης της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού προς την Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία προκάλεσε την αντίδραση της τελευταίας. Ως μέσο πίεσης προς την κυβέρνηση αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί η «απειλή» της μη πραγματοποίησης του πρωταθλήματος η οποία τελικά και πραγματοποιήθηκε. Παρόλο που ο στόχος δεν επιτεύχθηκε και η επιχορήγηση προς την ΕΣΟ δεν αυξήθηκε το 36ο Πρωτάθλημα της Α΄ Εθνικής πραγματοποιήθηκε το 2008 με 4 παραπάνω ομάδες και για πρώτη φορά με ελβετικό σύστημα, σε ένα μεταβατικό στάδιο που προέβλεπε την περαιτέρω μαζικοποίησή του (με άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους διεξαγωγής του) με την άνοδο στην κατηγορία επιπλέον ομάδων και στόχο το 2009 στους αγώνες να συμμετέχουν 34 ομάδες!

Για τους περισσότερους εκ των διοργανωτών η περυσινή διοργάνωση αποτέλεσε μια μεγάλη οργανωτική και αγωνιστική επιτυχία. Η μη συμμετοχή τριών ομάδων για οικονομικούς λόγους (ανάμεσα στις οποίες οι ιστορικές ομάδες της Κέρκυρας και του Ηρακλείου Κρήτης) και  οι διαμαρτυρίες για μερικούς αγώνες στους τελευταίους γύρους που έληξαν με μαζικές προτάσεις ισοπαλιών σε σύντομο χρονικό διάστημα εξασφαλίζοντας την σίγουρη επίτευξη των στόχων των ομάδων ξεπεράστηκαν εύκολα. Αλλά ακόμα και οι συζητήσεις στα πηγαδάκια κατά τη διάρκεια των αγώνων ότι στο επόμενο πρωτάθλημα οι ομάδες που δεν θα καταφέρουν να συμμετάσχουν στο πρωτάθλημα για οικονομικούς και μόνο λόγους θα είναι πολύ περισσότερες λίγο φαίνεται πως συγκίνησαν τους αρμόδιους.

Και έτσι φτάνουμε στις αρχές τους 2010. Η ΓΓΑ ανακοινώνει νέα μείωση της επιχορήγησης, αυτή τη φορά κατά 30% και η ΕΣΟ διαπιστώνει πως δεν μπορεί να ξοδέψει για το κορυφαίο διασυλλογικό μας πρωτάθλημα το ποσό των 40.000 ευρώ που υπολόγιζε. Στο τελευταίο διοικητικό της συμβούλιο «με δεδομένη την πολύ μεγάλη μείωση της τακτικής επιχορήγησης από την Πολιτεία και συνεπώς την αδυναμία της ΕΣΟ να συμβάλει στη διοργάνωση με ποσό ανάλογο του περυσινού, αποφασίστηκε κατ΄ αρχήν η διεξαγωγή του πανελλήνιου ομαδικού πρωταθλήματος Α΄ εθνικής κατηγορίας και η τελική φάση του πανελλήνιου ομαδικού κυπέλλου (final four) στο Περιστέρι με συνδιοργανωτές την ΠΣ Περιστερίου και τον Δήμο Περιστερίου, στο Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Περιστερίου (πυγμαχία). Απαραίτητη προϋπόθεση για τη διοργάνωση είναι η αναζήτηση χορηγιών ύψους 30.000-40.000 € για την κάλυψη της δαπάνης. Σε άλλη περίπτωση θα επανεξεταστεί το θέμα»… Λίγες όμως μόνο μέρες αργότερα δέκα ομάδες της Α΄ Εθνικής, όλες από τη βόρεια Ελλάδα στέλνουν ανοικτή επιστολή στην ΕΣΟ ζητώντας είτε την αναβολή του πρωταθλήματος είτε την αναστολή του για φέτος καθώς «…η διαφαινόμενη απόφαση να πραγματοποιηθεί το πρωτάθλημα σε αστικό κέντρο δημιουργεί άνισες αγωνιστικές και οικονομικές συνθήκες μεταξύ των σωματείων. Τη στιγμή που ένα αριθμός σωματείων θα βρίσκεται στην έδρα του, τα υπόλοιπα θα πρέπει να φροντίσουν για τη διαμονή, διατροφή και μετακίνηση τους με σημαντική αύξηση του κόστους αλλά και της ταλαιπωρίας. Δημιουργείται ένα πρωτάθλημα το οποίο λόγω της αβεβαιότητας, του κόστους, των άνισων συνθηκών διαβίωσης και της αδυναμίας έγκαιρου αγωνιστικού σχεδιασμού, νοθεύεται ως προς τα τελικά αγωνιστικά του αποτελέσματα». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το σημείο στο οποίο δηλώνεται ότι « πρέπει να αποφασισθεί η αναβολή του πρωταθλήματος, τουλάχιστον, ώστε να γίνει τροποποίηση των τεχνικών προδιαγραφών  ανάληψης του και να δοθεί ευκαιρία να υποβληθούν νέες προτάσεις αλλά και να γίνει σωστός αγωνιστικός σχεδιασμός από τα σωματεία. Πραγματοποίηση του πρωταθλήματος στην Αθήνα σημαίνει πλήρη κάλυψη των σωματείων που δεν έχουν έδρα, ώστε να εξασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή».

Το ερώτημα είναι «και τώρα τι;». Μερικές φορές οι συνθήκες σε οδηγούν να πάρεις τις σωστές αποφάσεις ακόμα και αν δεν το θέλεις. Οι παρούσες συγκυρίες είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τον ελληνικό σκακιστικό κόσμο να συζητήσει και να δει τι πραγματικά θέλει από το Ομαδικό Πρωτάθλημα Α΄ Εθνικής. Μας χρειάζεται ένα μεγάλο καλοκαιρινό πανηγύρι ή μήπως είναι αρκετό ένα τουρνουά που θα αναδεικνύει «σεμνά και ταπεινά» τον πρωταθλητή Ελλάδας; Υπάρχει η δυνατότητα για κάτι ενδιάμεσο; Η αναζήτηση χορηγιών από τον ιδιωτικό τομέα είναι «κυνήγι ανεμόμυλων» ή μέχρι τώρα δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες και δεν έχουμε εκμεταλλευτεί ευκαιρίες; Αλλά ακόμα και αν αυτές βρεθούν πρέπει να στηριχτούμε σε αυτές; Αυτά και άλλα παρόμοια ερωτήματα ήρθε η ώρα να απαντηθούν. Η διοίκηση και η γενική συνέλευση της ΕΣΟ πρέπει επιτέλους να αναλάβουν τις ευθύνες τους και όσο και αν δεν έχουν δείξει μέχρι τώρα ότι μπορούν, να σχεδιάσουν ένα μακροχρόνια βιώσιμο σύστημα για τα διασυλλογικά πρωταθλήματα όλων των κατηγοριών που θα εξασφαλίζει την ισοτιμία μεταξύ των σωματείων και θα αποτελεί κίνητρο αλλά και μέσο για την διάδοση τους σκακιού στην Ελλάδα χωρίς να είναι παράλληλα ένα μεγάλο πηγάδι σπατάλης οικονομικών πόρων που θα μπορούσαν να διοχετευτούν πιο αποτελεσματικά σε άλλους τομείς.